Fabels

Informatie over fabels en fabels in de Middeleeuwen

Een fabel is korte, verzonnen vertelling die een zedenles aanschouwelijke voorstelt. De karakters die in een fabel spelen zijn meestal dieren met menselijke trekken, zoals praten, gevoelens, enz. 
Oorspronkelijk had de fabel een episch karakter maar in de middeleeuwen kwam de nadruk te liggen op het didactische en moraliserende karakter. In de Middeleeuwen was er voor de Kerk veel onrust over de fabels, omdat zij vonden dat dieren en mensen niet gelijkwaardig konden voorgesteld worden, dus mensen zouden de wijze les uit de fabels nooit kunnen opvolgen. 
In de vroege Middeleeuwen lag het centrum van de fabels in Frankrijk. Toen fabels populair begonnen te worden, verspreidden ze zich richting Noord-Frankrijk.
Fabels waren heel belangrijk in de Middeleeuwen (vanwege die wijze lessen). Dat ze belangrijk waren blijkt ook uit vele illustraties en beeldende kunsten over fabeldieren.

Ik als fabeldier

Als fabeldier zou ik een witte tijger zijn. Dat het mijn lievelingsdier is speelt een grote rol. Waarom ik verder een witte tijger zou zijn, is omdat het een machtig dier is. En een apart dier. Het is niet zomaar een tijger met de normale bruine kleur en de zwarte strepen. Nee, deze tijger heeft een prachtige witte vacht, waar zich de zwarte strepen op bevindt. 
De poten/klauwen van de witte tijger zijn groot en sterk en het dier is zelf ook ongelofelijk sterk. Ik vind dat de witte tijger ook erg mooie ogen heeft en volgens mij is het haar van deze tijger zijdezacht, maar dat weet ik natuurlijk niet zeker!
Ik vind de karakters van tijgers ook erg mooi: onafhankelijk, sterk, een eigen wil en slim. 

Als ik een witte tijger zou wezen, zo ik ook onafhankelijk en sterk zijn. Ik zou weten wat ik wil en ik zou weten wie ik moest vertrouwen of niet. Ik zou aaibaar kunnen zijn voor mensen, maar ik zou ze ook kunnen aanvallen als ik merk dat ik het niet vertrouw. Als witte tijger zou ik leven in de sneeuw, mijn vacht zou dik en zacht zijn en mijn strepen zouden in en in zwart zijn. Dieren en mensen zouden opzien tegen mij, zouden respect voor mij hebben. Niet dat ik ze zou behandelen als slaaf, ik zou een heel vriendelijke witte tijger zijn. Maar wanneer er gevaar zou dreigen, zou ik ook echt een wild dier zijn waar je liever niet mee te maken zou willen hebben.

Eigen geschreven fabel met mezelf in de hoofdrol om anderen een wijze les te leren

"Consequenties"

Met mijn grote poten laat ik een spoor achter in de sneeuw. Lang zullen de sporen niet te zien zijn, want het begint te sneeuwen. De sneeuwvlokjes dwarrelen naar beneden en komen terecht op mijn vacht. Ik loop door mijn rijk. Twee jaar terug werd ik aangewezen om hier te regeren, omdat niemand zo zijn zin kon doordraven als ik. En volgens de bewoners heb ik ook de beste ideeën, die het meest overeenkomen met de bewoners hier. Ik moest de verkiezing opnemen tegen Witte Wolf. Ik won met meer dan tachtig procent. Witte Wolf was erg jaloers, maar hij heeft zich er nu bij neergelegd en is zijn eigen bedrijf begonnen. Met zijn bedrijf graaft hij sneeuw van het ijs, zodat de ijsberen kunnen schaatsen, de zeehonden kunnen glijden en de andere bewoners kunnen genieten van het speelparadijs. Al heb ik de laatste tijd klachten gehoord over Witte Wolf. Daarom had ik besloten vandaag een wandeling te maken door mijn rijk. Om met mijn eigen ogen te zien wat er mis gaat en wat niet.

Na al een tijdje gelopen te hebben, hoor ik een jammerende stem. "Maar dat wil ik niet, meneer! Dat kan ik niet, dan breek ik de wet! Dan breek ik mijn vriendschap met de koningin! Dan ga ik de gevangenis in en kan ik ook niet voor mijn familie zorgen!" Mijn oren draaien de kant op waar de stem vandaan kwam. Ik hoor nu ook een tweede stem en met mijn ijsblauwe ogen spiek ik om het hoekje van een sneeuwberg heen. Daar staan Witte Wolf en Kleine Vos. "En toch ga je het doen! Het is de bedoeling om dit rijk te vernietigen! Het is de bedoeling om na de twee jaar eindelijk wraak te kunnen nemen! Ik wil dit rijk regeren en iedereen die daar niet aan mee wilt werken zult dat voelen!" Roept Witte Wolf. "Ik wil niet mee doen..!" Zegt de jammerende stem van Kleine Vos opnieuw. "Je doet toch maar! Of wil je je familie nooit meer terug zien?" Zegt Witte Wolf gemeen en hij heft zijn poot op. "Oké, ik doe al mee..." Piept Kleine Vos. Van angst krimpt hij ineen. "Laat dit een waarschuwing zijn." Gromt Witte Wolf en hij geeft Kleine Vos een klap op zijn kop. Ik kom achter de sneeuwberg vandaan en grom. Mijn grom is zo hard, dat aan de andere kant van het rijk de vogels angstig uit de bomen wegvliegen. Witte Wolf en Kleine Vos schrikken zich dood. Al snel verdwijnt de schrik van Kleine Vos en verandert het in blijdschap. Hij rent naar mij toe en verstopt zich achter de sneeuwberg waar ik nu naast sta. Witte Wolf begint weg te rennen en ik sprint achter hem aan. Ik ben groter en daardoor kan ik grotere passen zetten dan Witte Wolf. Het duurt dan ook niet lang voordat ik naast hem ren. Angstig kijkt Witte Wolf mijn kant op, maar hij blijft rennen. Mijn enige optie is op hem springen en hem laten weten wat de regels zijn. Dus ik spring naar de zijkant, grijp met mijn klauwen het slanke lichaam van Witte Wolf en samen rollen we een eindje verder. Hij eindigt op zijn rug en ik eindig boven hem. "Mevrouw, ik, ik... Ik kan het uitleggen!" Stamelt Witte Wolf. Ik grom en kijk hem recht in zijn ogen aan. "Laat ik jou eens wat dingen uitleggen. Hier in mijn rijk wordt niet geslagen. Hier in mijn rijk mag je plannetjes maken om wraak te nemen, maar bedenk de volgende keer eerst  even wat de consequenties daarvan kunnen zijn. En hier in mijn rijk wordt er niet gedwongen! Iedereen mag zelf weten wat diegene wil. Dit keer laat ik je gaan, gewoon omdat iemand zoals jij nog veel moet leren. Fouten mogen gemaakt worden, maar denk aan de consequenties. Ik ben niet streng, ik wil alleen het beste voor iedereen. Ik denk niet alleen aan mezelf, wat jij wel doet. Dat is al een grote fout. Natuurlijk moet je ook aan jezelf denken, maar nu dwing je voor de zoveelste keer iemand, alleen om iets voor jezelf. Ik ga jou in de gaten houden, zodat je geen gevaar voor mijn volk zal lopen, maar je verdient een kans om te laten zien dat je wel sociaal en vriendelijke bent. Dus pak deze kans aan, anders zal ik je toch echt op een andere, minder leuke manier deze les moeten leren!" Grom ik en ik blijf Witte Wolf in zijn ogen aankijken. "Sorry mevrouw Witte Tijger. U heeft helemaal gelijk. Ik zal deze kans om het opnieuw te proberen aanpakken. Ik zal anderen niet meer dwingen en minder aan mezelf denken. Ik heb respectloos gehandeld naar iedereen. Ik zal deze fout niet meer maken." De stem van Witte Wolf trilt wanneer hij dit zegt, maar ik hoor dat hij het meent. Dit keer vertrouw ik hem hierop en ik spring van hem af. Hij draait zich snel om en gaat snel weer staan. Ik geef hem een knikje en ren nog even lekker door de sneeuw. Zo, dat is ook opgelost!


Mijn wijze lessen in dit verhaal zijn: Je mag elkaar niet dwingen. Je moet respect hebben voor elkaar. Denk niet alleen aan jezelf, maar ook aan anderen. Wees niet bang om fouten te maken, je leert er alleen maar van. Denk aan de consequenties als je wat doet. Gebruik je geen zinloos geweld. En los de problemen op die je hebt op een rustige manier, zoals uitpraten. En als laatste: Doe wat je zelf wilt en waar jij je het beste bij voelt!

Literatuur Geschiedenis Opdrachten

Een pennenproef als begin

1. - Wat is een pennenproef?

Het aanscherpen van je ganzenveer door middel van een korte tekst op te schrijven.

    - In welke periode werd Oudnederlands gesproken?

In de periode van 800 - 1150

2. Leg op grond van de tekstpagina Lied van Heer Halewijn uit welke eigenschappen van mondeling overgeleverde literatuur daarin naar voren komen. 

Het rijmen, wat goed te onthouden was, ook de herhalingen hielpen daarbij. En dat het overbrengen via mond op mond lang heeft voortgeleefd, omdat het pas in de negentiende eeuw werd opgeschreven (zoals wij het nu kennen).

Hoofsheid

1. - Welke invloed hadden de kruistochten op de hoofse cultuur?

Tijdens de kruistochten raakten vele onder de indruk van de Arabische cultuur, waar de kunst van het levensgenieten veel verder ontwikkeld was dan in Europa. Vanaf die tijd begint zich, het eerste aan de Franse hoven, een 'hoofse' [= van het hof] cultuur te ontwikkelen.

    - Wat was het belangrijkste principe van de hoofse omgangsvormen?

Je hoort je medemens met respectvolle gemanierdheid tegemoet te treden, je laat de ander in zijn waarde en plaatst deze niet voor onaangename verrassingen. Je bent wellevend, galant en je beheerst je driften en impulsen, kortom: je bent hoofs.

2. Lees de tekstpagina over Floris ende Blancefloer. Leg uit in hoeverre de kruistochten van belang zijn geweest voor het schrijven van deze roman.

Het gaat al over Arabische kinderen en zonder die kruistochten hadden de Europeanen de Arabische (/Moslim) wereld nooit ontdekt.

Ridderliteratuur

1. -Wat zijn de voornaamste verschillen tussen Karel- en Arturromans?

Bij Karelromans ging het voornamelijk over oorlogen en massa-gevechten, vaak tussen Christenen en Moslims.
Bij Arturromans ging het voornamelijk over individuele avonturen, toernooien en tweegevechten, en de hoofse liefde.

   -Welke voorbeeldfunctie hadden ridderromans voor het oorspronkelijke publiek?

De lotgevallen van de romanfiguren dienden tot voorbeeld van de edelen die naar zulke verhalen luisterden.

2. Leg op grond van de tekstpagina Karel ende Elegast uit welke typische eigenschappen van ridderschap daarin naar voren komen. 

Het typische vechten, zoals het tweegevecht tussen Elegast en Eggeric. Het verbannen, wat ook bij ridderschap hoort als je het niet goed doet. En het uiteindelijke winnen van een vrouw.

Brabantse mystiek

1. -Wat is mystiek?

Mystiek is de poging om één te worden met God door volkomen overgave.

    -Met welk doel werden mystieke ervaringen opgeschreven?

Omdat ze een poging is om in woorden te vatten wat eigenlijk niet gezegd kan worden.

2. Lees de tekstpagina over het zesde visioen van Hadewijch. De mystieke visioenen van Hadewijch worden wereldwijd nog steeds met graagte gelezen. Kun je je daar iets bij voorstellen? Probeer je antwoord ook te verklaren - hoe lastig dat misschien ook is.

Ja, ik kan me er wat bij voorstellen. Mensen die heel erg geloven willen heel graag in contact met God. Als die mensen dan dit soort verhalen lezen, krijgen ze toch een soort (extra) hoop en ze vinden het spannend.
Mensen die niet geloven zullen het misschien spannend vinden, misschien wel grappig en waarschijnlijk interessant  Het is altijd interessant om over dit soort dingen na te denken, vind ik. Is het misschien niet gewoon een droom, die visioen? En hoe zou je dat willen onderzoeken of het wel echt is?

Weblog Opdracht 1

             1. Informatie over mijn gekozen boek:

Hoe ziet het kaft/de omslag van je boek eruit? Wat zie je en wat denk je daarbij? Geeft het al iets prijs over het verhaal? Roept het een bepaalde sfeer op? Wat vind je ervan?

De kaft bevat een donkere, bezwete man. Ik denk daarbij, vooral omdat je weet door de tekst van het NRC Handelsblad dat het een detective is, dat het over een zaak met racisme gaat. Dat de donkeren worden onderdrukt door de blanken. Vandaar dat de man ook bezweet is en nou niet bepaald vrolijk kijkt. Bij mij roept het de haat tegen het racisme in mij op. Ik vind verhalen over racisme tussen donker en blank interessant, omdat het ik het heel erg haat. Ik vind het ongelofelijk dat het ooit heeft bestaan en ik wil graag altijd meer weten hierover, alleen maar om erachter te komen waarom racisme ooit heeft bestaan en nu eigenlijk nog steeds bestaat.

Waar gaat je boek over?

      Mijn boek gaat over een zaak van een vermoorde vrouw. Niets in deze zaak lijkt te kloppen, geen sporen en de vrouw was alleen maar geliefd. Het blijkt een koelbloedige moord te zijn met vage connecties met andere moorden en Zuid-Afrika, waar toen het racisme heel erg heerste. Het is de taak van detective Kurt Wallander om uit te zoeken wat dit allemaal inhoud. Met hulp van andere politiebureaus, een verdachte en de mensen uit Zuid-Afrika lost hij de zaak op.

Wat zijn je verwachtingen? (als je al aan het lezen bent: komen je verwachtingen uit? Waarom wel/niet?)

      Mijn verwachtingen komen uit. Dat komt omdat je ten eerste totaal niks van het verhaal begrijpt, net zoals de detective zelf. Later kom jij (als lezer) er langzaam achter waar alles op slaat. Want het is een boek waarin je door verschillende mensenogen naar het leven kijkt. De moordenaar met zijn koelbloedigheid, de detective met zijn rare gevoel van deze zaak dat alles zo vaag is en niks klopt en de mensen eromheen. Zoals ook door de president van Zuid-Afrika, De Klerk, die weer een goede vriend is van Nelson Mandela, die net door hem is bevrijd van Robbeneiland. Dus op zich komen mijn verwachtingen uit: Eerst is alles een raadsel, dan is de lezer een stap voor op de detective en dat komt de detective achter alles wat jij (als lezer) ook al weet.

      Maar dan komt er wel een raar stukje. Opeens wordt er aangegeven op wie er een aanslag gaat gepleegd worden. Namelijk op Nelson Mandela, om het racisme voort te zetten en de blanken Zuid-Afrika te laten overheersen.

Hoe ben je gekomen op de keuze voor dit boek?

      Ik zocht naar een boek wat wij zelf thuis hadden en omdat we één buitenlands boek mochten lezen viel mijn ogen op de Zweedse Wallander-serie. Mijn moeder vertelde me kort wat er in de boeken gebeurd. En toen stond mijn keuze al snel vast, ook de titel stond me aan.

                                         2. Informatie over de auteur:

Kende je deze schrijver al? (zo ja, wat wist je over hem/haar en had je al eerder iets van deze schrijver gelezen? )

      Henning Mankell kende ik alleen van de Wallander-serie, omdat wij de hele serie hebben en mijn ouders de boeken hebben gelezen. Daardoor lagen de boeken op tafel en zaten ze niet in de boekenkast en kon ik dus de naam van de auteur ontdekken.

Schets een korte biografie van deze schrijver. (afkomst, levensloop, ander geschreven werk)

      Mankell (3 februari 1948) groeide op in Sveg en Boras. Zijn vader was rechter en zijn grootvader, ook genaamd Henning Mankell (1868–1930), was een componist van voornamelijk pianomuziek. Reeds als 20-jarige was hij schrijver en assistent-regisseur aan het Rikstheatret in Stockholm. Hij werkte ook voor diverse andere Zweedse theaters. In 1985 richtte hij het Avenida Theater in Maputo (Mozambique) op. Hij woont afwisselend in Mozambique en in zijn vaderland Zweden. Hij heeft zijn eigen uitgeverij Leopard Förlag opgericht om jong talent uit Afrika en Zweden te ondersteunen.

      In de jaren zeventig woonde Mankell enige tijd in Noorwegen samen met een Noorse. In die periode was hij ook actief voor de Noorse Maoïstische partij, maar hij is daarvan nooit lid geweest. Hij is nu getrouwd met Eva Bergman (geboren 5 september 1945), dochter van de filmregisseur Ingmar Bergman en zelf ook filmregisseur. Henning Mankell heeft uit verschillende relaties vier zoons: Thomas, Marius, Morten en Jon.

      De auteur staat bekend om zijn politiek activisme. Zo verhief Mankell in de loop der decennia al zijn stem tegen de Vietnamoorlog, het apartheidsregime in Zuid-Afrika en de manier waarop het westen zijn voormalige koloniën in de steek laat. Ook in zijn boeken verwerkt de auteur veel maatschappijkritiek. Mankell was aan boord van het Zweedse schip Sofia, één van de zes schepen in het hulpkonvooi voor de Gazastrook die op maandagochtend 31 mei 2010 werden geënterd door Israëlische commando's.

      

      Mankell schrijft literaire romans, misdaadromans, jeugdboeken en toneelstukken. Zijn boeken worden in meer dan dertig landen uitgegeven. In Nederland en België heeft Mankell zijn bekendheid vooral te danken aan de Wallander-serie: een reeks over de eigenwijze inspecteur Kurt Wallander uit Ystad. In 2002 kreeg deze boekenreeks een vervolg met het eerste boek over Kurt Wallanders dochter Linda die eveneens politie-inspecteur werd.

      Henning Mankell heeft tientallen boeken geschreven. In deze bibliografie worden alleen de werken genoemd die in het Nederlands vertaald zijn. Zijn boeken verschijnen in Nederland bij uitgeverij De Geus in Breda. De Wallander-romans van Mankell werden verfilmd in de vorm van televisiefilms door de Zweedse STV met Rolf Lassgård in de hoofdrol. Er bestaat ook de televisieserie Wallander, gebaseerd op ongepubliceerde, korte verhalen van Henning Mankell. Tot op heden (augustus 2011), zijn er bij deze laatste serie 6 boeken verfilmd. In april 2009 ontving de serie een BAFTA voor Best Drama Series.

                  Voor zijn werken heeft Henning Mankell ook diverse preizen ontavngen.

-         Je weet nu iets meer over de schrijver. Als je een gesprek zou kunnen hebben met deze schrijver, wat zou je hem/haar dan willen vragen? Waarom?

                  Hoe lang bent u bezig geweest met het boek De Witte Leeuwin? Heeft u veel onderzoek

                  gedaan en was het moeilijk om het te schrijven? En, last but not least, hoe bent u op dit complot

                  gekomen (het complot om Nelson Mandela om te brengen)?

                  Deze dingen zou ik graag willen weten, omdat ik van schrijven houd en ik het ongelofelijk vind

                  hoe zijn verhalen in elkaar steken. Ik heb nu dan alleen De Witte Leeuwin nog gelezen, maar

                  mijn ouders blijven ook zeggen hoe goed de hele Wallander-serie is. Het is zo doordacht, zo 

                 goed opgesteld. En ook de schrijfwijze: Je kijkt door de ogen van alle (hoofd)personen, zonder

                 dat het moeilijk om te lezen wordt.

                

                  Ik zou zelf ook wel graag zo een geweldig verhaal willen schrijven en een succesvolle schrijfster

                  willen worden, dus eigenlijk heb ik wel honderden vragen aan Mankell!

                                                                 3. Mijn mening:

-          Wanneer heb je dit boek gelezen?

      Net nog, om hem uit te lezen! Het is nogal een dik boek en ik stelde het steeds uit, maar ik heb hem nu gelezen en ik ben heel blij dat ik dit boek hiervoor heb gekozen!

Welke emoties/vragen/gedachten kwamen er in je op tijdens het lezen van dit boek?

      Er kwam bij mij veel op bij het lezen van dit boek, zoals vragen waarom en hoe het racisme ooit is ontstaan. Mijn sterke gevoel van het antiracisme kwam in me op. Je zal mij serieus nooit een donkere zien beledigen, dat zou ook een schok zijn voor een deel van mijn familie. En de gedachten die bij mij op kwamen waren meer de vragen en hoe erg donkeren beledigd werden. Blanken waren zogenaamd de slimme, donkeren waren de domme, degene die rechtstreeks afstamden van de apen en nog niet goed ontwikkeld waren. Daarom werden ze maar gebruikt voor alle klusjes in huis en tuin. Maar waarom zijn ze dan dom? Donkeren hebben bewezen dat ze veel in huis en tuin konden, wisten daar dus veel over. Ze hebben ontdekt wat de blanken hun zwakheden waren en donkeren hebben jarenlang geleefd alsof ze niemand waren, terwijl ze zichzelf, zonder dat iemand erachter kwam, ontwikkelden als een iemand die zichzelf alleen zo kon ontwikkelen door slimmer bezig te zijn dan de blanken.

      En ik krijg altijd zo een haatgevoel tegenover de blanken in die tijd, ook al ben ik zelf blank. Ik had in die tijd niet kunnen leven. Ik had het waarschijnlijk niet kunnen aanzien hoe donkeren werden behandeld.

Is je mening over dit boek tijdens het lezen veranderd? Leg uit. (bijvoorbeeld: hoofdstuk 1 en 2 kwam je bijna niet door en die vond je maar saai, maar toen je bij hoofdstuk 3 kwam, gebeurde er eindelijk wat en werd het spannend OF je begon heel enthousiast, maar was teleurgesteld over het einde)

      Het boek heeft mij vanaf moment 1 gefascineerd en het verhaal 'ingezogen'. Mijn mening veranderde alleen van 'goed' naar 'beter' naar 'best', om maar even zo uit te leggen!

Wat vond je het mooiste deel van het boek en waarom? (vertel wat er op dat moment in het verhaal gebeurde en waarom dat je aansprak)

      Het gedeelte waarin Wallander te maken krijgt met één van zijn verdachten, genaamd Victor Mabasha. Hij is een Afrikaan en vertelt over zijn leven. Hij is een koelbloedige moordenaar in opdracht van blanken, maar hij is verder wel gevoelig en hij verteld dat hij stiekem van een niemand een iemand is geworden.

      Ik vind dat een mooi stukje, omdat je het dan echt duidelijk wordt dat donkeren werden gebruikt voor de dirty jobs en dat ze werden behandeld alsof ze niemand waren, terwijl ze zichzelf dus stiekem ontwikkelde als een iemand. En dat sprak me gewoon aan.

Beschrijf het taalgebruik in dit boek. Wat vind je daarvan?

      Het bevat moeilijke woorden, die wel duidelijk zijn. Gewoon omdat ze zo vaak gebruikt worden in een context dat je precies weet wat het betekend. Ook staan er wat Afrikaanse en Engelse woorden in, maar die spreken voor zich en worden indien nodig duidelijk uitgelegd. Dus het is een goed en duidelijk taalgebruik.

Zou je dit boek aan iemand anders aanraden? Waarom wel/niet?

      Ja, vooral als diegene van spanning en detectives houdt (en van dikke boeken). Ook als je er niet van houdt is het zeker een aanrader om het te lezen. En als je van geschiedenis houdt is dit misschien ook nog wel een geschikt boek, omdat het teruggaat naar 1918. Het vertelt je wat er is gebeurd in die tijd, de Boere grepen hun macht om een sterke groep te worden die de donkeren weg wil hebben, en vervolgens gaat het terug naar het nu (in dit geval 1993 (weet het niet zeker, het staat er niet duidelijk in)) en laat het verhaal zien dat het racisme toen nog steeds speelde en dat er zelfs iets groots ging gebeuren: een aanslag op Nelson Mandela (door de Boere).